باز هم دارند به صورت خود خنج می کشند و بر سرشان خاک می پاشند و گریبان می درند، به زمین و زمان فحش می دهند، نمایندگانشان را به سیخ می کشند، می خواهند از همه خاک خراسان انتقام بگیرند، قیصریه ها که چه عرض شود، اگر بتوانند می خواهند همه خاک خراسان را به آتش بکشند و ... اما این همه غوغا و هیاهو برای چه؟ تنها برای بیان یک حقیقت! یک حقیقت ساده جغرافیایی. اینکه سبزوار در منطقه غرب خراسان و مرکز این منطقه است.
یعنی دست برقضا سبزوار به عنوان بزرگترین شهر غرب خراسان و تقریبا در نقطه کانونی بقیه شهرستان های این منطقه قرار دارد. درست برخلاف نیشابور که اگر بخواهد خود را در غرب خراسان جا بزند، در دورترین گوشه آن جای می گیرد که هیچ اشراف و مرکزیتی بر بقیه مناطق ندارد و تازه به خاطر عدم برخورداری از هیچ امتیاز موثر و خاصی نظیر فرودگاه یا دانشگاه های معتبر ملی، یا جاده های مواصلاتی اصلی به جهات مختلف، نه تنها مرکزیت جغرافیایی ندارد، بلکه از مرکزیت معنوی هم برای مناطق غرب خراسان برخوردار نیست. اگر هم نیشابور بخواهد خود را به دامان مرکز خراسان تحمیل کند یا زیر سایه شهر مادر خود مشهد قرار می گیرد که در همه سالهای گذشته تا کنون نیز به لحاظ رشد صنعتی و جمعیتی وابسته به سرریزهای این دومین کلانشهر کشور بوده، یا باید با رقبای قدرتمند دیگری نظیر تربت حیدریه و کاشمر رقابت کند و بنابراین حتی در مرکز خراسان هم نیشابور مرکزیتی به معنای واقعی ندارد.
کاشمر البته موقعیت بینابینی دارد. هم می توان آن را جزء شهرهای مرکز خراسان به حساب آورد و هم غرب خراسان. این به علاقه خود مردمان شریف کاشمر بستگی دارد که بخواهند خود را در کدام حوزه تعریف کنند. به هرحال کاشمر از طرفی به خاطر ساخت فرودگاه اشتراکی با تربت حیدریه و فاصله بسیار نزدیک تا مرکز آن شهرستان، جزء نواحی مرکزی خراسان رضوی محسوب می شود و از طرفی به خاطر قرار داشتن در نیمه غربی خراسان و اشتراکات و پیوندهای عمیق تاریخی و فرهنگی و تجاری با ناحیه سبزواربزرگ جزء غرب خراسان هم هست.
اما نیشابوریان برای مدت های طولانی تلاش هایی بیهوده کردند تا با استناد به بعضی نقشه ها و منابعی که تنها مربوط به یک دوره محدود از تاریخ پر فراز و نشیب ایران بود، چنین وانمود کنند که نیشابور همیشه مرکز منطقه خراسان غربی بوده است! حال آنکه بسیاری از نقشه ها و منابع تاریخی دیگر هم وجود دارد که سبزوار را در دوره هایی نظیر حکومت سربداران یا دوره های پیش از اسلام در زمان احداث آذربرزین مهر در محدوده روستاهای مهر و ریوند و یا در زمان رونق شهر چندهزارساله ای در محدوده تپه باستانی عیدگاه(پشته دامغانی) درست در جوار محدوده فعلی شهر سبزوار و حتی در تاریخ اساطیری و افسانه ای ایران زمان نبرد رستم و سهراب در میدان دژ سپید این شهر و ... همه و همه سبزوار را شهر مهم و مرکزی غرب خراسان و شمال شرق ایران در بیشتر ادوار تاریخ نشان می دهند.
به هرحال از آنجایی که تاریخ فقط به جهت کسب تجربه مهم است و رویدادها و اتفاقات آن هیچ تضمین و مبنایی برای تصمیم گیری ها و تقسیم بندی های امروزی نیستند، نیازی نداریم که به بررسی دقیق و ریشه ای مفهوم غرب خراسان در صده ها و هزاره های گذشته بپردازیم. همانطور که امروز کسی نمی گوید چون در چند هزارسال قبل در دوره حکومت مادها یا هخامنشیان شیراز یا همدان پایتخت ایران بوده اند، امروزه هم باید این شهرها را پایتخت بدانیم، بلکه همه به خوبی پذیرفته ایم که تهران پایتخت امروز ایران است، درباره جغرافیای غرب خراسان نیز، نقشه های تاریخی و وضعیت گذشته ملاک عمل نیست. ملاک نقشه امروزی خراسان است که در آن به وضوح سبزوار در غرب و نیشابور در زیرسایه مشهد در مرکز خراسان و کاشمر در محدوده ای بین غرب و مرکز این استان واقع شده است.
بنابراین آنجا که شبکه 4 سیما نقشه غرب خراسان را نشان می دهد که سبزوار در مرکز آن مشاهده می شود، هیچ توهین و توطئه ای علیه منافع شهرهای دیگر در کار نیست، بلکه بیان یک واقعیت جغرافیایی است که هر بار به شکلی رخ می نماید. یک بار از زبان آن سید شریف، معاون استاندار خراسان رضوی و یک بار از شبکه 4 سیما و ... به هرحال از قدیم گفته اند چیزی که عیان است چه حاجت به بیان است. سبزوار بزرگترین شهر موجود در غرب خراسان است و امروز این نیشابوری ها هستند که بر سر بیان یک واقعیت جغرافیایی این همه جنگ و جدال و همسایه ستیزی به راه می اندازند و به قول معروف برای یک دستمال قیصریه را به آتش می کشند. این بی شک نشان دهنده سقوط فرهنگی شهر عطار و خیام است. این دیگر آن نیشابوری نیست که به قول بیهقی هنگام به دار آویختن حسنک وزیر، مردمانش زار می گریستند.... این انگار فقط آن نیشابوری است که باز هم به قول بیهقی مشتی رند را سیم دادند که به حسنک سنگ بزنند!
انتظار می رود بزرگان و فرهیختگان خاموش نیشابور که امیدواریم امروز هم کمتر از گذشته نباشند، سرانجام این سکوت غیرمسوولانه خود را بشکنند و در مقابل این حجم عظیم از هوچی گری و بدنویسی و بدگویی و همسایه ستیزی های مشتی رند از همشهریان خود، چهره فاضلانه تری از نیشابور را در دوستی و هم پیمانی و مودت با دیگر همسایگانش خصوصا سبزوار عزیز به نمایش بگذارند.
